Duur middel tegen jicht vervangen door anakinra

Jicht, een aandoening die bij ongeveer 170.000 Nederlanders voorkomt, treedt op wanneer er gedurende lange tijd te veel urinezuur in het bloed blijft zitten. Er slaan dan uraatkristallen neer in het lichaam, vooral in en rondom de gewrichten. Dit kan leiden tot hevige en pijnlijke ontstekingen en uiteindelijk tot zogenaamde jichtknobbels. Ontstekingsremmers, zoals colchicine, NSAID’s of prednison, kunnen de jichtaanvallen onderdrukken. Maar bij een klein deel van de patiënten is zo’n therapie niet zinvol vanwege bijwerkingen of doordat er bijkomende ziekten zijn.

80 maal goedkoper

Een nieuw middel waar deze groep wel baat bij heeft, is canakinumab, dat de werking van het ontstekingseiwit interleukine 1b remt. Maar per jichtaanval, die ongeveer 1 tot 2 weken duurt, kost dit middel gemiddeld 12.000 euro. Omdat het veel goedkopere anakinra tegen reumatoïde artritis hetzelfde werkingsmechanisme heeft, wilde senior onderzoeker Martijn Oude Voshaar van de Universiteit Twente bestuderen of dit middel een goed alternatief is. Per aanval zou een behandeling daarmee uitkomen op 150 euro, 80 maal goedkoper dan met canakinumab. Vorig jaar promoveerde Carly Janssen op deze studie.

Gelijke pijnscores

De wetenschappers uit Enschede volgden in een dubbelblind gecontroleerd onderzoek 88 door de reumatoloog behandelde patiënten met jicht, verspreid over 7 ziekenhuizen in Nederland. Tijdens deze ATTACG-studie kreeg de helft van de deelnemers een behandeling met één van de traditionele ontstekingsremmers en de andere helft met anakinra. Volgens Oude Voshaar gaf anakinra vergelijkbare resultaten met de bestaande middelen, waarmee is aangetoond dat anakinra jicht-gerelateerde ontstekingsklachten ook effectief remt. ‘De dalingen in pijnscores over de eerste 3 dagen waren vergelijkbaar. Onze conclusie is dat de werkzaamheid van anakinra in ieder geval niet merkbaar onderdoet voor de standaardbehandeling. Hoewel we geen directe vergelijking hebben gemaakt met het dure canakinumab, waren de pijnscores van onze patiënten met anakinra na 3 dagen vergelijkbaar met die van patiënten met canakinumab in een andere trial.’ Dit suggereert dat anakinra een mogelijk alternatief kan zijn bij acute jichtaanvallen.

Opnemen in richtlijnen

De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in het vakblad Rheumatology. De verwachting is dat opname van anakinra als behandeloptie wordt overwogen bij de herziening van de Nederlandse en Europese richtlijnen voor de behandeling van jicht in 2021.