Deltaplan Voeding

Ik denk dat de tijd rijp is voor een nationaal voedingsprogramma. Een Deltaplan Voeding. Want ook andere verzekeraars tonen belangstelling. Met een gezonde leefstijl is een aantal chronische ziekten uit te stellen of zelfs te voorkomen, zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmziekten. Gezonde voeding heeft ook een gunstig effect op de longziekte COPD en op bepaalde vormen van kanker. En waar medicijnen doorgaans ingrijpen op één orgaan, pak je met  voeding een hele groep gezondheidsproblemen tegelijk aan. Bij elke hap bereik je alle organen.

Onderwijs

Het Deltaplan Voeding dat ik voor ogen heb – nu nog slechts een grove schets –  is méér dan alleen een programma dat burgers ondersteunt bij een gezonde leefstijl. Het omvat ook onderwijs en onderzoek. Met name bij de studie geneeskunde is er opmerkelijk weinig aandacht voor het belang van voeding en beweging. Met als gevolg dat huisartsen en specialisten er weinig focus op leggen. Dat moet anders.

Nederland heeft veel expertise over voeding. Die kennis ligt nog vaak te verstoffen op de plank

En dan het onderzoek. Nederland heeft veel expertise. Kennis over biologische achtergronden: wat is de invloed van voedsel op darmflora en metabolisme? Ook weten we veel over de gezondheidseffecten van duurzame voedselsystemen; onbewerkt voedsel bevat meer vezels en voedingsstoffen. En we weten veel over ons gedrag. Waarom maken we welke voedselkeuzes? Al die kennis ligt nog vaak te verstoffen op de plank. Met een nationaal voedingsprogramma komt er meer geld om iets te doen met die kennis. Geld voor verfijning en implementatie.

Van generatie op generatie

En er zijn veel onderzoeken die aandacht verdienen. Zo ook de studie waaruit blijkt dat voedingsgewoonten vaak worden doorgegeven van generatie op generatie. Aten de grootouders veel vet en zoet, dan houden ook de kinderen en kleinkinderen daarvan. Ook als mensen honger hebben gekend, zijn nakomelingen vaak generaties lang geprogrammeerd om dik te worden. Er is meer onderzoek nodig om te begrijpen hoe dat kan. Er zijn nog steeds landen waar honger heerst. Toenemende welvaart en urbanisatie zal dus tot nog meer obesitas leiden.

Best gezond

Terug naar de burger. In ‘mijn’ Deltaplan Voeding zou ik mensen willen verleiden tot gezonde keuzes. Een andere inrichting van supermarkten is een manier. Gezonde producten op ooghoogte en snoepgoed weg bij de kassa’s. Maar… we moeten ook realistisch blijven. Want eten is ook gewoon lekker. Daar is niets mis mee. Tenzij je jezelf bij elke snack tegen beter weten in sust en voor de gek houdt met: ‘Het valt wel mee’. En dat doen we dus allemaal. Zo houd ik erg van chocolade. Daarin zitten óók gezonde stoffen. ‘Lekker, hagelslag’, hoor ik mijzelf vergoelijkend denken tijdens de lunch. ‘Best gezond.’

Edith Feskens is hoogleraar voeding in de levenscyclus aan de Wageningen Universiteit en vicevoorzitter van de wetenschappelijke adviesraad van JPI a Healthy Diet for a Healthy Life